“شفقنا”- «جنگ روسیه با اوکراین تا حد زیادی آزمونی سخت‌تر خواهد بود»، این خلاصه‌ای از پیش‌بینی‌های مجله “اکونومیست” در مورد رویارویی جدید احتمالی میان پهپادهای ساخت ترکیه با تانک‌ها، کامیون‌ها و توپخانه‌های ساخت روسیه در صورت به وقوع پیوستن جنگ نظامی در اوکراین است.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، این مجله انگلیسی در گزارشی اعلام کرد، قابلیت‌هایی که پهپادهای ترکیه‌ای مدل بیرقدار TB2 در مقابل سلاح‌های روسی در جنگ‌های سوریه، لیبی و قره باغ در آذربایجان ثابت کردند، امکان تکرار در اوکراین را هم دارد. پهپادهایی که اوکراین ده‌ها فروند از آنها را طی دو سال گذشته خریداری کرده و در حال حاضر برای هجوم روسیه آماده می‌شود.
این مجله نوشت که روسای جمهور اوکراین و ترکیه در سوم فوریه جاری توافق نامه‌ای را برای ساخت تعداد بیسشتری از هواپیماهای TB2 به صورت مشترک امضا کردند.
«انقلاب نظامی»
«رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه بر این باور است که پهپادهای ترکیه‌ای به منزله «یک انقلاب نظامی» است، چرا که وی می‌خواهد اتکای ترکیه بر واردکنندگان خارجی را از بین ببرد و کشورش را به یک صادرکننده بزرگ سلاح تبدیل کند.
با وجود اینکه این مجله انگلیسی برخی از طرح‌ها و نقشه‌های اردوغان را «خیالی» توصیف می‌کند، اما در عین حال تاکید دارد که وی عملاً پیشرفت گسترده‌ای را رقم زده است. ترکیه پیش بینی می‌کند که در سال آینده دو رزم‌ناو از نوعی که ناوگان دریایی‌اش از آن استفاده می‌کند، به اوکراین تحویل دهد.
ساخت سلاح در ترکیه بزرگ‌ترین و بیشترین خودکفایی نسبت به هر زمان دیگری به حساب می‌آید و میزان کلی فروش سلاح از یک میلیارد دلار در سال 2002 به 11 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش یافته است.
این در حالی است که در گذشته ارتش ترکیه 70 درصد از نیازهای خود را از واردکنندگان خارجی تامین می‌کرد.
اکونومیست در این مقاله اشاره می‌کند که این میزان در حال حاضر فقط به 30 درصد کاهش یافته و ارزش صادرات سلاح‌های ترکیه‌ای فقط در سال گذشته به حدود 3.2 میلیارد دلار رسید که این مبلغ یک رکورد جدید بوده است.
در این گزارش آمده، طرح‌های توسعه صنعت دفاعی داخلی در ترکیه برای نخستین بار بعد از سال 1974 به پویایی رسیده است. در سال 1974 آمریکا تصمیم گرفت صادرات سلاح به ترکیه را به دلیل مداخله نظامی ترکیه در قبرس ممنوع کند.
فشارهای خارجی انگیزه بزرگی برای افزایش سرعت صنایع دفاعی داخلی با رهبری اردوغن بود. بعد از آنکه آنکارا سامانه دفاع موشکی اس -400 را از روسیه در سال 2017 خریداری کرد، آمریکا ترکیه را از برنامه‌های ساخت جنگنده‌های اف- 35 بیرون کرد و همپیمانان دیگر در ناتو نیز برخی از فروش سلاح‌های خود به ترکیه را ممنوع کردند.
اکونومیست نوشت، اردوغان در سال گذشته گفت: «ما ادامه خواهیم داد تا کشورمان را به صورت کامل از وابستگی به بیگانگان آزاد کنیم». برنامه‌های ساخت پهپاد هم راه اردوغان برای محقق ساختن این هدف بود.
اکونومیست به این مساله نیز اشاره کرد که “سلجوق بیرقدار”، رئیس برنامه‌های ساخت پهپادهای ترکیه‌ای در سال 2016 با یکی از دختران اردوغان ازدواج کرد.
لهستان سال گذشته اولین عضو ناتو بود که پهپادهای TB2 ترکیه را خریداری کرد.
ترکیه این پهپادها را به دست کم 12 کشور دیگر از جمله قطر، مراکش و اتیوپی فروخته است.
بلندپروازی‌های بسیار
اما بلندپروازی‌های ترکیه از پهپادها هم پا فراتر می‌گذارد، چراکه این کشور برای ساخت اولین هواپیمابر سبک از نوع TCG Anadolu با محموله 25 هزار تنی در سال میلادی جاری برنامه ریزی می کند.
آغاز طراحی هواپیمابرهای جنگی در زمانی بود که ترکیه عضوی در برنامه‌های ساخت جنگنده‌های اف -35 بود، اما درحال حاضر این هواپیمابرها در حال مجهز شدن هستند تا پهپادهای “اکنجی”، نوع جدیدتر از پهپادهای TB2 را حمل کنند.
این پهپاد جدید که مجهز به موتور اوکراینی است، می‌تواند به اهداف مد نظر در هوا و زمین ضربه بزند.
قرار است که روند تحویل اولین تانک ساخت داخل در ترکیه (آلتای) در سال 2023 آغاز شود و قطر که مالک 49.9 درصد از شرکت ساخت تسلیحات است، وعده خرید 100 تانک را داده است.
ترکیه همچنین برای ساخت زیردریایی‌های خاص خود و هلیکوپترهای هجومی و جنگنده برنامه ریزی می‌کند که این امر بدین معنا است که صنعت آن، انتظار آینده‌ای روشن را می‌کشد، اما آنطور که اردا “مولود اوغلو”، تحلیلگر نظامی ترکیه‌ای در گزارش اکونومیست می‌گوید، رویای اردوغان برای خودکفایی همچنان غیرواقع بینانه است.
مولود اوغلو می‌گوید، طراحی و ساخت قطعاتی مانند هواپیما، موتورهای دریایی، حسگرهای پیشرفته و تراشه‌های میکروالکترونیک بسیار گران است و تحریم‌های خارجی خرید تجهیزات در صنعت دفاعی را با مشکل مواجه می‌کند.
این تحلیلگر نظامی ترکیه‌ای این مثال را ذکر کرد که ترکیه قصد داشت 30 هلیکوپتر هجومی به پاکستان به ارزش 1.5 میلیارد دلار بفروشد، اما این قرارداد به منحل شدن نزدیک می‌شود، چراکه واشنگتن نپذیرفت به آنکارا مجوز صادرات موتور این بالگرد راکه ساخت آمریکا بود، بدهد.
تنش نظامی روسیه و اوکراین
تحرکات نظامی اخیر روسیه در مرزهای خود با اوکراین موجب بروز نگرانی‌هایی در کیِف، کشورهای غربی و واشنگتن شده است. این درحالیست که “کرملین” با تکذیب حمله به خاک اوکراین بر حق خود در جابجا کردن نیروهایش در داخل خاک خود تاکید کرده است.
مسکو در عوض با متهم کردن ناتو و اوکراین بر دمیدن به آتش تنش‌ها مدعی شده که این اوکراین است که خود را برای بازپس‌گیری مناطق شرقی خود که از سال ۲۰۱۴ تحت کنترل هواداران روسیه هستند، آماده می‌کند. سازمان جاسوسی فدراسیون روسیه به تازگی وضعیت حاکم در منطقه را مشابه وضعیت سال ۲۰۰۸ دانسته که در نهایت به حمله نظامی مسکو به همسایه خود گرجستان منتهی شد.
اما در آن سوی میدان، “کیِف” متقابلا با تکذیب این ادعا روسیه رو متهم می‌کند که با اعزام بیش از ۹۲ هزار سرباز تازه نفس به نقاط مرزی با اوکراین، درصدد حمله به این کشور است. پیش از این هم ولادیمیر پوتین در بهار گذشته با اعزام نیرو به این منطقه سعی کرده بود با یادآوری خط قرمزهای خود پیام روشنی خطاب به کی‌یف و همپیمانان غربی‌اش ارسال کند.
پهپادهای تولید ترکیه در مقایسه با پهپادهای آمریکایی ارزان‌تر هستند و مشتریانی از اوکراین تا قطر آنها را خریداری کرده‌اند.
علاوه بر قیمت مناسب این پهپادها، امری که مشتریان را به خرید از ترکیه ترغیب می کند این است که آنکارا در فروش این تجهیزات نظامی بر خلاف اروپا یا آمریکا ملاحظات سیاسی را در دستور کار قرار نمی‌دهد.
هرچند کارآیی پهپادهای ترکیه در جنگ بر سر قره‌باغ ظاهرا آذربایجان را در وضعیت برتر نظامی قرار داده است اما همزمان شمار بالای تلفات غیرنظامیان انتقاداتی را نیز متوجه استفاده از این پهپادهای ترکیه کرده است.
“کانادا” در واکنش و در اولین گام، فروش قطعات حساس مورد استفاده در این پهپادها را متوقف کرده است، امری که آسیب‌پذیری صنعت پهپادی ترکیه را نشان می‌دهد.
منتقدان می‌گویند ترکیه هنوز توان تولید موتور پهپاد را ندارد و نرم‌افزارهای هوشمند نصب‌شده روی این ابزارها نیز چینی یا غربی هستند،نقاط ضعفی که می‌تواند مانع از توسعه بیشتر پهپادهای ترکیه‌ای شوند.
با این حال مقامات ترکیه‌ای می‌گویند که امروزه ساخت جایگزین برای قطعات و نرم‌افزارها آسان است و آنها می‌توانند سرانجام به فناوری آن دست یابند.
خبر را در الخلیج الجدید می‌توانید ببینید.
