گفتگوی سایت Lragir.am شاهن شاهینیان، نقشه بردار زمین شناس است
آقای شاهینیان، نمایندگان دولت این تز را به جریان انداختند که قلمرو جمهوری ارمنستان 29800 کیلومتر مربع است و این قلمرو باید حفظ شود. این سیاست را چگونه ارزیابی می کنید؟
وقتی از 29800 کیلومتر مربع صحبت می کنیم، در واقع در مورد قلمرو ارمنستان شوروی صحبت می کنیم. علاوه بر این، منطقه ای که در دهه 1970 باقی مانده است، یعنی منطقه تغییر یافته و کاهش یافته است. اما اینکه بگوییم این سرزمین ارمنستان است صحیح نیست. باید تزهایی در مورد آنچه ما قلمرو ارمنستان می دانیم شکل داد. نکات مهم زیادی وجود دارد: آیا مرز ارمنستان شوروی در سالهای آخر عمر دولت شوروی برای ما قابل قبول است؟ آیا این را قابل قبول می دانیم که دولت بتواند از یک سطح وارد ساختاری شود، در این مورد، اتحاد جماهیر شوروی، اما از یک سطح دیگر خارج شود؟ سوال بعدی این است که آیا ما از قلمروهای جمهوری اول دست می کشیم؟
من این اظهارات مسئولان امروز را اظهاراتی درباره وضعیت می دانم، زیرا آنها در مراحل مختلف اظهارات مختلفی کردند. اما ادعاهایی که ما از نوامبر 2020 تاکنون مطرح کرده‌ایم ثابت مانده است: اول از همه، باید در مورد اصل مرزبندی و کار مرزبندی تصمیم‌گیری شود. ما باید شکل دهیم که بر اساس کدام اصل به این کارها می پردازیم، آیا قبلاً در نهایت تصمیم گرفته شده و امضا شده است که مرزبندی طبق نقشه های تقسیم ارضی اداری اتحاد جماهیر شوروی انجام شود؟ از سال 2020، آذربایجان به طور فعال نقشه های جمهوری دموکراتیک آذربایجان را که در سال 1918 به جامعه ملل ارائه شده بود و رد شد، توزیع می کند. هیچ کشوری این نقشه ها را شناسایی نکرده است. و جمهوری اول ارمنستان نقشه سرزمین های خود را به جامعه ملل ارائه کرد که رد نشد. برخی از مناطق در آن نقشه مورد مناقشه تلقی می شدند و موضوع باید از طریق داوری بین المللی حل می شد. اما برخلاف آذربایجان، جامعه ملل نقشه ارمنستان را رد نکرد. و نقشه ما سوالات کاملا جدی را ایجاد می کند. موضوع نخجوان، ناگورنو و دشتای آرتساخ، آخالکلک، استان قارص وجود دارد. پس از مشخص شدن واضح اصول، می توان در مورد مراحل بعدی صحبت کرد که از کدام نقشه ها برای کارهای مرزبندی استفاده می شود، با کدام روش.
بعد از سال 2020 شما هم این موضوع را مطرح کردید که هیچ زمینه قانونی برای به اصطلاح محصور وجود ندارد. در عوض، دلایل زیادی برای ادعای اینکه سرزمین هایی وجود دارد که باید به ارمنستان بازگردانده شوند، وجود دارد. مطالعات شما در ماه های گذشته چه چیزی را نشان می دهد؟
و با کارهای انجام شده توسط ما و بسیاری از محققان دیگر، هیچ مبنای قانونی واحدی که قانونی بودن مناطق تحت پوشش را ثابت کند، یافت نشد. نقشه هایی از تقسیمات اداری اتحاد جماهیر شوروی وجود دارد که در دهه 1970 تجدید چاپ شده اند، اما از آنجایی که در مقایسه با نقشه های قبلی دستخوش تغییراتی شده اند، در حال حاضر سندی وجود ندارد که نشان دهد این مناطق با چه مناطقی مبادله می شوند و کدام مناطق مبادله می شوند.
من بارها گفته ام که دشمن گستاخ است، آماده مذاکره نیست، نمی خواهد مذاکره کند، حتی نمی خواهد به راه حل های سازشکارانه گوش دهد. امروز آذربایجان خواسته های خود را مطرح می کند و تنها بر اساس منافع خود هدایت می شود. و طرح تعیین مرزها با چنین نگرشی نمی تواند موفق باشد.
چه احتمالاتی می بینید که ارمنستان بتواند با نقشه های جمهوری اول بحث مرزبندی را مطرح کند؟
امکانات به بهای سه عامل ایجاد می شود: ارتش و دولت قوی، جامعه بسیج شده، و قدرت علمی و پتانسیل دیپلماتیک. یعنی دانشمندان ما باید این حقایق را فاش کنند و وزارت امور خارجه این حقایق را در دنیا منتشر کند. موفقیت تنها در صورت وجود این سه عامل امکان پذیر است. شما هرگز نمی توانید چیزی را به کشوری با ارتش قوی با ارتش ضعیف تحمیل کنید، اگر جامعه تقسیم شود، هرگز نمی توانید با گزینه سازش پیش بروید، زیرا تحولات داخلی رخ خواهد داد. و اگر قدرت علمی نداشته باشید و نتوانید دیدگاه خود را به گوش جهانیان برسانید، هر چقدر هم که سند داشته باشید، نمی توانید آن را ثابت کنید. بهترین مثال، معاهده سور و تصمیم وودرو ویلسون در مورد ارمنستان غربی است، این یک سند شناخته شده بین المللی است، اما حریف ما فعال تر در صحنه بین المللی کار می کند. ما حول ایده های پان ارمنی متحد نیستیم. ما به اردوگاه‌های دولت-اپوزیسیون تقسیم شده‌ایم، اما باید یک هدف داشته باشیم: دولت RA و استقرار مردم ارمنی در سرزمین‌های اجدادی‌شان.
