تنها راه حل مسئله از طریق نیروهای مسلح است

گفتگوی سایت Lragir.am شاهن شاهینیان، نقشه بردار زمین شناس است

اراضی ارمنستان در منطقه سیونیک اشغال شد، سرویس امنیت ملی RA اعلام کرد که “نقشه خوانی در حین استقرار کشف شد”. این وضعیت را چگونه ارزیابی می کنید؟

اولین واقعیتی که باید ثبت کنیم این است که این یک تجاوز دیگر به خاک جمهوری ارمنستان است. ثانیاً برای من بسیار دردناک بود که اعلامیه NSS را دیدم که نقشه‌برداران پس از عمل کار خواهند کرد، یعنی واقعیت اتفاق افتاده است، آنها تازه شروع به کار کرده‌اند. اگر از مرداد سال گذشته به شما اطلاع داده شد که باید در آن بخش تغییری ایجاد شود، چرا در شهریور سال گذشته آن موقعیت ها را ایجاد نکردید؟ ثالثاً اگر توافقی حاصل شد که در نتیجه تغییر مسیر کریدور، آن منطقه تحت کنترل آذربایجانی ها قرار گیرد، چرا در آن توافق نامه از کجا باید عبور کرد؟ روز قبل نقشه های موجود آن منطقه را مطالعه کردیم. بر اساس پیامی که NSS منتشر کرده است، آذربایجانی ها از رودخانه هاجر عبور کرده و از پل به این سمت 300 متر عمیق تر شده اند. آنجا قسمتی از مرز درست از رودخانه می گذرد. علاوه بر این، بر اساس نقشه های اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1970، پل تازه ساخته شده 50 درصد تحت کنترل ارمنستان و 50 درصد تحت کنترل آذری ها است. و در نقشه ها در مورد قسمت های باقی مانده مشکل خاصی وجود دارد. ما به عنوان متخصص چنین واقعیتی را ثبت کرده ایم که یک قسمت از خط مرزی وجود دارد که طبق آن نقشه ها از دامنه تپه ها و ارتفاعات می گذرد. این در حالی است که طبق منطق ساده نقشه کشی چنین چیزی نمی تواند اتفاق بیفتد، خط مرزی باید یا از دره عبور کند یا از قله های تپه ها. این را با دو شرایط می توانم توضیح دهم. اول اینکه به دلیل مقیاس نقشه هایی که استفاده می کنیم به 100 هزار نقشه و مقیاس کوچکتر دسترسی داریم. و اگر مقیاس بزرگتر مثلاً نقشه های نظامی 25 هزار یا 10 هزار را بگیریم، آنجا واضح تر می شود. گزینه دوم این است که می تواند یک توطئه باشد. نقشه نگاران اگر آن قسمت را مطالعه کنند، می بینند که خط مرزی در هر دو قسمت به گونه ای ترسیم شده است که خاک ارمنستان به زیر ارتفاع می رسد و خاک آذربایجان بالاتر از ارتفاع. با توطئه، من در مورد سال های اتحاد جماهیر شوروی صحبت می کنم.

در مورد نقشه های دوره قبل از اتحاد جماهیر شوروی، قطعا اسناد آرشیوی وجود دارد که ثابت می کند این مناطق قبل از ورود ارمنستان به اتحاد جماهیر شوروی، قلمرو جمهوری ارمنستان بوده است. حتی تا سال 1926، آن سرزمین ها قلمرو ارمنستان بود، حتی برخی از محققان سال قبل از 1932 را ذکر می کنند. بعدها در دوره های مختلف اتحاد جماهیر شوروی، این سرزمین ها تا حدی به طرف آذربایجان منتقل شد.

طرف ارمنی چه حقایقی می تواند برای اثبات ارمنی بودن این مناطق ارائه دهد؟

ما اهرم های حرفه ای زیادی داریم، اما باید فهمید که اهرم های حرفه ای با یک طرف متمدن آماده مذاکره کار می کنند. و طرفی که نمی خواهد موافقت کند شمشیر را تاب می دهد و می گوید: تو را ذبح می کنم، تو نمی توانی با او بر سر چیزی توافق کنی. طرف آذربایجانی تاکنون هیچ بیانیه ای مبنی بر تمایل خود برای دستیابی به توافق اعلام نکرده است. همه اظهارات خصمانه است و برای بحث حرفه ای و همسایگی آماده نیست. خیلی دوست دارم اعضای گروه تخصصی کمیسیون مرزبندی که با این نقشه ها سر و کار دارند به این سوالات پاسخ دهند. اولاً چرا این پیش بینی انجام نشد، چرا اقدامات اولیه برای جلوگیری از این همه انجام نشد؟ ثانیاً حادثه چند روز پیش رخ داده است، چرا کمیسیون تاکنون بیانیه ای صادر نکرده است؟ سخنرانی NSS حرفه ای نیست، NSS اساساً فقط اعلام کرد که آنها می خواهند تشدید نشوند. اگر می خواهید از تشدید جلوگیری کنید، اما طرف مقابل این کار را انجام می دهد، در نهایت قربانی خواهید شد.

NSS امروز اعلام کرد که “وضعیت در این منطقه به طور قابل توجهی بهبود یافته است، کارهای تنظیم مرز در حال انجام است.” این آثار بر چه اساسی ساخته شده اند؟

این یک عبارت بسیار مبهم است، تا زمانی که اطلاعات روشنی در مورد محل قرارگیری آنها وجود داشته باشد که بر اساس آن خط مرزی تعیین شده است. آخرین بیانیه سازمان امنیت ملی برای من فقط تلاشی است برای هموار کردن کمی وضعیت حاد. با این حال می ترسم این وضعیت حاد به ضرر طرف ارمنی حل شود.

شما می گویید آذربایجان طرفی نیست که بتوانید با آن قرارداد متمدنانه ببندید، درست است؟…

بنابراین تنها راه حل مسئله از طریق نیروهای مسلح است. ما اکنون دو گزینه داریم: یک مسیر دیپلماتیک که هم پتانسیل وزارت خارجه ما و هم فشارهای جامعه بین المللی باید در آن گنجانده شود. راه دوم راه حل نظامی است، زیرا در چارچوب قوانین بین المللی، ما حق داریم از قلمرو، جان و سایر حقوق مردم خود با ابزار نظامی دفاع کنیم.