تغییر در مسیر سیاست خارجی ارمنستان
پس از عملیات نظامی سپتامبر در قره باغ کوهستانی، محافل کارشناسی در ارمنستان به طور فزاینده ای از بی فایده بودن حضور روسیه در منطقه صحبت می کنند.
تمرکز تحلیلگران بر عدم فعالیت نیروهای حافظ صلح روسی مستقر در قلمرو NKR به رسمیت شناخته نشده است. اظهاراتی وجود دارد مبنی بر اینکه ماموریت حافظ صلح امنیت ساکنان قره باغ کوهستانی را تضمین نکرده است و در نتیجه اکنون تخلیه گسترده آنها در حال انجام است.
مسکو نخست وزیر ارمنستان را به این موضوع متهم می کند سند او در پراگ تمامیت ارضی آذربایجان از جمله قلمرو قره باغ کوهستانی را به رسمیت شناخت. در حالی که پوتین خود، مدتها قبل از توافق پراگ، دو بار علناً اعلام کرده بود که قره باغ کوهستانی بخشی از آذربایجان است.
حتی تهدیداتی برای ارمنستان از روسیه شنیده می شود. یکی از نمایندگان دومای دولتی تهدید کرد که “ارمنستان وجود خود را از دست خواهد داد” و به استان فدراسیون روسیه تبدیل خواهد شد.
نخست وزیر نیکول پاشینیان همچنین این موضوع را در سخنرانی یکشنبه خود خطاب به ملت مطرح کرد. وی گفت که هر شهروند ارمنی باید انتخاب کند که آیا “شرکت کننده جنبش دفاع از استقلال است یا طرفدار یک استان دوردست مطیع”.
بسیاری از تحلیلگران سیاسی ارمنستان بر این باورند که باید فورا و قطعی همه روابط با روسیه قطع شود و علیرغم پیامدهای احتمالی این کشور به عنوان ضامن امنیت تلقی نشود. برخی دیگر پیشنهاد می کنند که همچنان خطرات را محاسبه کنید، زیرا به نظر آنها غرب مسئولیت تضمین امنیت ارمنستان را بر عهده نخواهد گرفت.
تغییر در مسیر سیاست خارجی ارمنستان
“ایالت یا استان بی بند؟” آدرس پاشینیان
حملاتی که آذربایجان علیه جمهوری ارمنستان در سال‌های اخیر انجام داده است به این نتیجه می‌رسد که سیستم‌های امنیتی خارجی که ما بخشی از آن هستیم، از نظر منافع دولتی و امنیت جمهوری کارآمد نیستند. ارمنستان، نخست وزیر ارمنستان گفت در خطاب دیروز خود به ملت.
به گفته وی، این امر هر دو در طول 44 روز مشاهده شد جنگ در قره باغ و پس از آن، از جمله در طول خصومت های اخیر.
در ارزیابی پاشینیان، متحدانی که ارمنستان طی سال‌ها بر آنها تکیه کرده است، تلاش کرده‌اند تا «آسیب‌پذیری ما را به رخ بکشند و ناتوانی مردم ارمنستان برای داشتن یک کشور مستقل را توجیه کنند».
وی تصریح کرد: «برخی از شرکا» در حال تلاش روزافزون در این راستا هستند و امنیت خارجی و داخلی کشور را به خطر می اندازند و همه موازین آداب و صحت در روابط دیپلماتیک و بین دولتی را زیر پا می گذارند.
نخست وزیر ارمنستان اطمینان داد که تمام اقدامات برای حفاظت از استقلال این کشور از جمله
- تحول، تکمیل و غنی سازی ابزارهای امنیت خارجی و داخلی با همکاری همه شرکای آماده برای گام های متقابل سودمند،
- اصلاحات همه جانبه ارتش و نیروهای امنیتی،
- تثبیت قانونی از توافق نامه ها در 6 اکتبر 2022 در پراگ و 14 می 2023 در بروکسل،
- تصویب اساسنامه رم.
به گفته پاشینیان، معنای عمیق وقایعی که در ارمنستان رخ می دهد این است: “این که آیا ارمنستان یک کشور مستقل، آزاد، دموکراتیک خواهد بود یا یک استان دوردست وحشت زده.” او معتقد است که “شهروند جمهوری ارمنستان غرور و عزم خود را از دست نخواهد داد و در این مبارزه برای استقلال، حاکمیت، دموکراسی، شادی و آزادی پیروز خواهد شد.”
تغییر در مسیر سیاست خارجی ارمنستان
ارمنستان وجود خود را از دست خواهد داد.
یوگنی فدوروف، نماینده دومای دولتی از حزب حاکم روسیه متحد، اخیراً در مورد استقرار یک رژیم دست نشانده در ارمنستان که جایگزین قدرت روسیه خواهد شد، اظهار داشت:
ارمنستان وجود خود را از دست خواهد داد. ما کنترل بر این قلمرو را باز خواهیم گرداند. یک فرماندار آنجا خواهد بود یا چیز دیگری.»
در سطح سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه و ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز اظهاراتی مبنی بر اینکه ارمنستان راه خود را گم کرده است و این امر آن را به انواع فجایع می کشاند نیز شنیده می شود.
آخرین هشدار ساعاتی پیش ظاهر شد. در این بیانیه آمده است که ارمنستان مرتکب «اشتباه بزرگی» می شود و به عمد تلاش می کند تا روابط چند وجهی و چند صد ساله ارمنستان با روسیه را از بین ببرد و این کشور را به گروگان بازی های ژئوپلیتیک غرب تبدیل کند.
بیانیه وزارت خارجه روسیه به تفصیل به تزهای سخنرانی نیکول پاشینیان که حاوی «حملات غیرقابل قبول به روسیه» است، پرداخته است.
رئیس دولت در واقع اعتراف کرد که در تمام این مدت جمهوری عمداً آماده بود تا از روسیه دور شود. اقدامات او که برای ایجاد یک بردار جدید – غربی – در توسعه ارمنستان طراحی شده است، به طور غیرقابل قبولی با اشتباهات ادعایی از سوی فدراسیون روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی توجیه می شود.
دیپلمات های روسی اعلام می کنند که «رویکرد غیرمسئولانه تیم پاشینیان باعث نارضایتی قابل درک در بخشی از جامعه ارمنستان شده است که در اعتراضات مردمی بیان شد». آنها ادعا می کنند که روسیه با آنها کاری ندارد:
رئیس دولت ارمنستان باید به خوبی بداند که مسکو با چنین چیزهایی برخورد نمی کند – بر خلاف غرب که در سازماندهی “انقلاب های رنگی” کاملاً ماهر است، اما به طور عجیبی تصمیم گرفت به حقایق متعدد آزار و شکنجه توجه نکند. تظاهرکنندگان توسط مقامات در ایروان.
نظرات
هراچیا ارزومانیان کارشناس نظامی و امنیتی اصرار دارد که ارمنستان باید فورا گام های قاطعی بردارد. او معتقد است که اگر ارمنستان تمام روابط خود را با روسیه قطع نکند، «وقایعی که در استپاناکرت رخ داد در ایروان نیز رخ خواهد داد».
ارزومانیان اظهار داشت که نیازی به سخنان غیرضروری و اعلام نیت خود نیست، وقت عمل فرا رسیده است. به ویژه، اساسنامه رم را تصویب کنید و از بلوک نظامی روسیه CSTO خارج شوید. وی گفت: سپس غرب و مراکز قدرت خواهند دید که ارمنستان انتخاب خود را انجام داده است.
«اگر از زیر باج‌گیری تروریستی روسیه خارج نشوید، همه چیز مانند آرتساخ تمام می‌شود، اعتماد از بین می‌رود. ما باید این باج خواهی را منفجر کنیم تا فرصتی برای نجات و محافظت از استقلال داشته باشیم.
بر اساس ارزیابی کارشناس، خود روسیه ارمنستان را دشمن اعلام کرده است. او معتقد است که ارمنستان به عنوان یک کشور دموکراتیک یک “تهدید وجودی” برای مسکو است.
او متقاعد شده است که مسکو سازمان دهنده مبارزه برای تغییر قدرت است که این روزها در خیابان های ایروان جریان دارد. ارزومانیان معتقد است که هدف ایجاد هرج و مرج در ارمنستان و نابودی کشور است.
از جمله اقداماتی که با هدف سرنگونی دولت ارمنستان انجام شده است، او جنگ دوم قره باغ در سال 2020 و اقدامات نظامی در 19 تا 20 سپتامبر 2023 را نام می برد.
این عملیات با آرتساخ پایان نخواهد یافت. گام بعدی قلمرو ارمنستان، سیونیک خواهد بود [southern region of Armenia bordering Azerbaijan]”.
به همین دلیل است که هرچیا ارزومانیان قطع روابط امنیتی با روسیه را ضروری می داند. او پیشنهاد می کند که ارمنستان با کشورهایی که منافع ملی آن با آنها منطبق است روابط متحدانه برقرار کند. او علاوه بر غرب جمعی، از ایران و هند به عنوان شرکای بالقوه نام می برد.
ناظر سیاسی هاکوب بدلیان معتقد است که علاوه بر اظهارات «شجاعانه و با اعتماد به نفس» در مورد تغییر بردار سیاست خارجی، باید به «بهای خونین» که باید برای آن پرداخت شود نیز فکر جدی کرد:
و حتی پس از پرداخت این بها، باید در موفقیت تغییر شک کرد. تغییر بردار به معنای تغییر مسئول اصلی خواهد بود. این بدان معناست که به جای روسیه، این غرب است که باید مسئول شود. و غرب نیازی به تاکید بر واقعیت مسئولیت خود ندارد، بلکه تنها نیازی به سرنگونی کامل مسئولیت روسیه دارد.
این کارشناس می‌گوید «جایگزینی» که غرب پیشنهاد می‌کند این است: «اگر امنیت می‌خواهید باید با ترکیه و آذربایجان مذاکره کنید و ما «اتاق» مذاکره را رایگان در اختیار شما قرار می‌دهیم.
یادآوری می‌کند که روسیه فرصت‌های بسیار بیشتری نسبت به ارمنستان برای بستن قراردادهای مطلوب با آذربایجان و ترکیه و به هزینه ارمنستان دارد. و برای خارج شدن از این “تله” لازم نیست بردار را تغییر دهید:
اگر ظرفیت نهادی فکری کافی برای توسعه مکانیسم‌ها و گزینه‌های دیگر نداریم، به این معنا نیست که تنها یک امکان باقی می‌ماند و آن تغییر بردار، به‌ویژه در شرایط جنگ جهانی است.»
در عین حال، ناظر فکر نمی کند که ارمنستان در صورت عدم تغییر بردار، از “مراحل خونین جدید” مصون خواهد بود.
به گفته بدلیان، برای افزایش تاب آوری، تغییراتی در داخل کشور لازم است که «از روابط درون جامعه شروع و به کیفیت و محتوای نهادهای سیاسی- اجتماعی و نظامی ختم شود».
به طور کلی، او توصیه می کند که “انگیزه ها و علل واکنش های حاد در میدان بیرونی را بدون توجه به خطر این واکنش به حداقل برسانید”.
ما را دنبال کنید – توییتر | فیس بوک | اینستاگرام
تغییر در مسیر سیاست خارجی ارمنستان
